نگاه «جامع» و «تخصصي» اين پايگاه معطوف دوردست‌ها است. نگاهي فراگير كه همه دست‌اندركاران ادبيات دفاع مقدس را شامل

مي‌شود. اين پايگاه جاي يك نهاد و گروه خاص نيست. دولتي يا خصوصي نمي‌بيند. فقط و فقط «ادبيات دفاع مقدس» را مي‌نگرد و حركت در مسير اعتلاي

آن را مطمح نظر دارد. پس پايه و اساس سياست‌ها و اهداف خود را بر اين مهم استوار كرده است.

خلاصه‌اي از اهم اهداف و سياست‌هاي پايگاه جامع و تخصصي ادبيات دفاع مقدس به اين شرح است:

مراكز مختلفي از جمله كتابخانه‌هاي تخصصي جنگ سعي در جمع‌آوري آثار منتشر شده دفاع مقدس از ابتدا تا كنون داشته اند. اما

بسياري موفق به انجام اين مهم به طور كامل نشده اند. علاوه بر اين جداي از كتاب، امكان جمع آوري و ارائه ساير اطلاعات مربوط به آثار دفاع مقدس در اين

مراكز وجود ندارد. به عبارت ديگر در اين مراكز صرفاً آثار منتشر شده جمع‌آوري، دسته بندي و ارائه مي‌شود اما امكان جمع‌آوري و ارائه اطلاعات مربوط به

پديدآورندگان، ناشران و ... عملاً ممكن نيست.

بنابراين دسترسي همه جانبه و يك‌جا به اين اطلاعات براي علاقمندان و مخاطبين آن به يك آرزو و رويا مبدل شده است. اگرچه ممكن است

فراهم آوردن چنين بانكي به صورت جامع و مبرا از هرگونه نقص، امري محال باشد، اما دست كم تلاش براي نزديك شدن به آن با بهره مندي از امكانات

موجود و تا جائي كه شرايط اقتضا مي‌كند، مهم و ضروري است.

ادبيات دفاع مقدس همواره مورد توجه نسل حماسه هشت ساله و نيز نسل جوان بوده است. نويسندگان و پديدآورندگان اين حوزه از ميان همين توده‌ها رشد و نمو يافتند. بسياري از آنها وقتي پس از جنگ سلاح را بر زمين گذاشتند، قلم برداشتند و بسياري ديگر كه آن دوران حماسه را درك نكرده بودند، به جهت تعلق خاطر قدم در اين عرصه گذاشتند. به هر حال قلم زدن در وادي ادبيات دفاع مقدس امري خودجوش بوده است.

از اين رو ارتباط پيوسته و مداوم ميان پيشروان و نو قلمان نقش مؤثري در انتقال تجربه و آموزش مي‌تواند داشته باشد.

نگاه جامع و تخصصي به ادبيات دفاع مقدس با به كارگيري اطلاعات گسترده و همه‌جانبه مي‌تواند تأثير زيادي در شناخت كاستي‌ها، نواقص و كمبودهاي اين شاخه ادبيات داشته باشد.

با تجميع كليه اطلاعات مربوط به ادبيات دفاع مقدس، نواقص خود را نمايان مي‌كند. زاويه‌هاي ناپيدا و مغفول مانده فرهنگ دفاع مقدس آشكار مي‌شود. حوزه‌هايي از اين فرهنگ كه مورد توجه پديدآورندگان و دست‌اندركاران ادبيات قرار نگرفته است، قابل شناسايي مي‌شود.

همانطور كه پيش از اين ذكر شد، ادبيات دفاع مقدس به صورت خودجوش شكل گرفت و رشد و نمو يافت. اگرچه در مراحل بعدي، خلأ مباحث نظري و پژوهشي موجب ايجاد رويكردي علمي و فني در اين عرصه شد اما همچنان فضاي دانشگاهي نتوانست اين نهال نوپا را همراهي كند. شايد يكي از دلايل كندي اين حركت را بتوان فقدان مراكزي همچون پايگاه جامع و تخصصي ادبيات دفاع مقدس دانست. مركزي كه ضمن ارتباط با دانشگاه و ارائه اطلاعات ، ذهن پژوهشگران را معطوف اين شاخه ادبيات كشور نمايد.

يكي از مهمترين عواملي كه مي‌تواند موجب گسترش توجه قشر دانشگاهي به ادبيات دفاع مقدس شود، طرح مسائل متعدد و موضوعات نظري اين حوزه است كه همواره دغدغه كارشناسان، متخصصين و پژوهشگران بوده و از ديد و نظر دانشگاه پنهان مانده است.

بسياري از دانشجويان عليرغم تعلق خاطر به اين حوزه ، از مسائل و موضوعات قابل تأمل، بررسي و پژوهش آن و يا حتي از فعاليت‌هاي گسترده پژوهشي انجام شده ، بي‌اطلاعند. در حالي كه امروزه با گسترش اين ادبيات، مسائل و مباحث بسيار پيچيده علمي و فني خود را نمايان كرده است كه به راستي قابليت توجه در پايان نامه‌هاي دانشجويي را داراست.

پس از ترغيب فضاي دانشگاهي كشور به پژوهش در عرصه ادبيات دفاع مقدس و نيز طرح مسائل و موضوعات قابل بحث و نظر ، سرگرداني محققين در دسترسي به اطلاعات جامع نمايان مي‌شود.

علاقمنداني كه تصميم به پژوهش در اين حوزه را گرفته‌اند با كمبود و يا پراكندگي شديد اطلاعات مواجه مي‌شوند. تا آنجا كه بخش عظيمي از وقت و انرژي آنان صرف يافتن و دسترسي به منابع، پديدآورندگان و دست‌اندركاران اين حوزه مي‌شود.

و در نهايت اگر اين ضعف موجب سرخوردگي پژوهشگر نشود، تأثير جدي بر كيفيت تحقيق و نتيجه آن مي‌گذارد. به همين منظور پايگاه جامع و تخصصي ادبيات دفاع مقدس، اهتمام جدي بر پشتيباني پژوهشگران از حيث منابع و حمايت فكري آنان دارد.

بسياري از آثار منتشر شده ادبيات دفاع مقدس چنانكه بايد و شايد معرفي و اطلاع رساني نمي‌شوند. چه بسيار كتاب‌هاي ارزشمند و برتري كه در اين حوزه منتشر مي‌شود و از ديد و نظر علاقمندان در سراسر كشور دور مي‌ماند.

البته گاهي يك ناشر با اتخاذ سياست‌هاي قوي در اطلاع رساني، توزيع و تبليغ موفق به جلب اقبال عمومي مي‌شود اما در موارد متعدد ديگر اين اتفاق نمي‌افتد.

اينجاست كه وجود مركزي با نگاه فراگير به كليه آثار ، كه بتواند مرجعي مناسب براي علاقمندان و مشتاقان اين شاخه ادبيات كشور باشد ، جلوه مي‌نمايد. بديهي است كه ارائه اطلاعات لازم و افزايش آشنايي مخاطبين علاقمند موجب رونق بازار نشر در اين حوزه مي‌شود.

شكل گيري و رشد ادبيات دفاع مقدس، حاصل تلاش خستگي‌ناپذير هنرمنداني است كه بي‌وقفه در راه ترويج فرهنگ ايثار و شهادت كوشيدند و ضمن ارتقاء توانمندي‌هاي خود سعي در اعتلاي اين شاخه از ادبيات كشور داشتند. هنرمندان متعهدي كه در كسب تخصص و مهارت‌هاي لازم به موفقيت‌هاي چشمگيري نائل آمدند. لكن چنانكه بايد و شايد در جامعه ادبي و نيز در بين علاقمندان ادبيات شناخته شده نيستند.

شناساندن و معرفي اين هنرمندان بعنوان چهره‌هاي شاخص ادبي وظيفه‌اي است بر دوش متوليان فرهنگ و ادبيات دفاع مقدس.

نياز به توضيح ندارد كه گستره توزيع اكثريت قريب به اتفاق آثار ادبيات دفاع مقدس محدوده مرزهاي كشور اسلامي‌مان ايران است. و صد البته امكان توزيع اين آثار در خارج از مرزهاي كشور عملاً امكان پذير نيست. حال آنكه فرهنگ غني و پربار دفاع مقدس در خارج از كشور نيز مخاطباني دارد كه از دسترسي به اين آثار محرومند. چه ايرانيان خارج از كشور و چه فارسي زبانان غير ايراني.

اين گروه از مخاطبان گاه به هيچ يك از آثار منتشر شده ( حتي يك جلد از ميان هزاران كتاب دفاع مقدس) دسترسي و يا حتي كوچكترين آشنايي ندارند.

علاوه بر اين همانطور كه در سال‌هاي گذشته شاهد بوديم، برخي محققان و پژوهشگران خارجي نيز هستند كه نسبت به اين شاخه توجه پيدا كرده و علاقمند شده اند. تا آنجا كه برخي جهت تحقيق بارها به ايران سفر كرده‌اند.

ارائه اطلاعات و متن كامل بسياري از آثار در فضاي مجازي امكان دسترسي اين گروه را به راحتي فراهم مي‌نمايد.

در سال‌هاي اخير تعدادي از آثار دفاع مقدس به زبان‌هاي ديگر دنيا ترجمه شده است. اين روند اگرچه تازه و جديد است ولي نويد بخش گسترش جهاني ادبيات دفاع مقدس و نيز حضور جدي در كنار ادبيات جنگ ساير ملل است.

طبيعتاً اين مهم محقق نمي‌شود مگر با معرفي و ارائه سخاوتمندانه اين آثار در فضايي با قابليت دسترسي همگاني و فراملي. ارائه آثار در چنين فضايي دست كم مترجمين خارجي را با اين شاخه ادبيات كشور آشنا مي‌كند.

آثار مستند دفاع مقدس همچون خاطرات، يادداشت‌هاي روزانه، وصيت‌نامه‌ها، زندگي‌نامه‌ها و ... دستمايه بسيار مناسبي براي خلق اثر در ساير گونه‌هاي ادبي همچون رمان، داستان، فيلمنامه، نمايشنامه و غيره است. بسياري از نويسندگان اين گونه‌هاي ادبي - خصوصاً آن دسته كه دوران جنگ يا فضاي جبهه‌ها را درك نكرده‌اند - از دسترسي به آثار مذكور محروم بوده و يا آشنايي لازم را ندارند.

حال آنكه اگر چنين فرصتي براي آنان فراهم شود، قطعاً شاهد خلق آثار ارزشمندي در اين حوزه خواهيم بود. همانطور كه تاكنون چندين اثر با چنين رويكردي خلق و ارائه شده است.

مباحث نظري و پژوهشي در حوزه ادبيات دفاع مقدس به لحاظ قدمت هم سن و سال اين شاخه ادبيات نيست. ولي در همين مدت محدود نيز پيشرفت قابل ملاحظه‌اي كرده است. اگرچه به صراحت مي‌توان گفت همانند خود اين شاخه، در ابتداي راه است. خصوصاً «نقد» در اين عرصه به لحاظ كمي و كيفي از ضعف جدي برخوردار است.

قطعاً افزايش و ارتقاي اين مباحث موجب رشد كيفي، علمي و فني آثار دفاع مقدس مي‌شود. و فراهم نمودن فضايي به اين منظور امري ضروري است.

تجميع و تمركز اطلاعات مربوط به ادبيات دفاع مقدس اين امكان را فراهم مي‌آورد كه آثار اين حوزه در مقام سنجش و ارزيابي با يكديگر مقايسه و تطبيق شوند. اين امكان تا به امروز چنانكه بايد فراهم نبوده است. در حاليكه امروزه با توجه به گسترش كمي اين آثار نياز به آن بيش از پيش احساس مي‌شود.

علاوه بر اين هرگونه مقايسه و ارزيابي، موجب جلوگيري از بسياري آسيب‌ها شده و ارتقاء كيفي آثار را در پي خواهد داشت. اين مقايسه هم براي مديران و متوليان ادبيات دفاع مقدس و هم براي پديدآورندگان و علاقمندان آن مؤثر و مفيد است.

حماسه هشت ساله اين مرز و بوم متعلق به آحاد مردم است. به همين دليل ادبيات آن نيز متعلق خاطر بسياري از مردم در سراسر كشور است. از اين رو نهادهاي خصوصي و دولتي بي‌شماري در اين عرصه وارد شده و اقدام به فعاليت كرده‌اند.

اين نهادها اگرچه در هدف و غايت همسو و هم‌جهت بوده‌اند لكن در زمينه‌هاي فني و تخصصي از ارتباط لازم برخوردار نيستند. پايگاه جامع و تخصصي ادبيات دفاع مقدس با نگاه فراگير خود سعي در تقويت اين ارتباط دارد.

تا كنون هزاران جلد كتاب در زمينه ادبيات دفاع مقدس طي سال‌هاي گذشته منتشر شده است. بسياري از اين كتاب‌ها هيچ‌گاه توفيق چاپ مجدد را نيافتند و ردّي از آنها در بايگاني اين ادبيات برجاي نماند. تا آنجا كه دسترسي به آنها حتي براي برخي كتابخانه‌هاي تخصصي ادبيات دفاع مقدس نيز غير ممكن بود.

شايد بتوان گفت كه جشنواره انتخاب بهترين كتاب ربع قرن ادبيات دفاع مقدس، بيش و پيش از هرچيز زنگ هشداري بود براي خلأ بانك كامل اطلاعاتي در اين حوزه. و صد البته اين مشكل فراتر از كتاب‌هاي منتشر شده ، پديدآورندگان، نوشته‌هاي مطبوعاتي و هزاران مقاله و گزارش را نيز در بر مي‌گيرد.

به همين منظور ايجاد مركزي براي تجميع و تمركز اين اطلاعات جهت دسترسي علاقمندان امري ضروري است.

تاكنون توليد و انتشار آثار دفاع مقدس بيش از همه بر عهده نهادهاي دولتي بوده است. اگرچه تعداد فعالان بخش خصوصي در اين زمينه نيز كم نبوده است. اما نهادهاي خصوصي كه بصورت جدي و عمده بر اين مهم اهتمام داشته‌اند بسيار محدود و اندكند.

مشكلات موجود بر سر راه بخش خصوصي براي حضور فعال و جدي در اين عرصه فراتر از آن است كه بتوان به سادگي به آن پرداخت و يا از آن گذشت. اما قطعاً مي‌توان در مسير حل اين مشكلات گام برداشت. يكي از اهداف و سياست‌هاي پايگاه جامع و تخصصي ادب يات دفاع مقدس گام برداشتن در اين مسير است. حتي اگر سهم بسيار اندكي در اين موفقيت داشته باشد.

محتواي پايگاه اصلي

محتواي پايگاه جامع و تخصصي ادبيات دفاع مقدس از دو بخش تشكيل شده است؛ ثابت و متغير

مطالب اين قسمت با در نظر گرفتن شرايط گوناگون در فواصل زماني مختلف تغيير كرده و به روز مي‌شود. محتواي متغير خود از بخش‌هاي مختلفي تشكيل شده است.

در بخش روزانه، رويكردي زنده و خبري مد نظر قرار گرفته است كه در آن مطلاب بصورت مداوم به روزرساني شده و تغيير مي‌كند. و به طور كلي موارد ذيل را شامل مي‌شود:

*بخش‌ دوره‌اي:

ارتباط با كارشناسان در دو قالب ثابت و دوره‌اي صورت مي‌گيرد. به اين ترتيب كه در برخي موارد يك كارشناس ثابت براي يك گونه ادبي معرفي مي‌شود و در مواردي نيز يك كارشناس بعنوان ميهمان از ميان صاحبنظران براي مدتي محدود دعوت مي‌شود تا جوابگوي پرسش‌هاي مخاطبين باشد.

بحث‌ها و سؤالات نيز در صورت تمايل مخاطبين جهت بهره برداري عموم در پايگاه به نمايش گذاشته مي‌شود. در غير اينصورت پاسخ‌ها به صورت خصوصي به پست الكترونيك مخاطبين ارسال خواهد شد.

مركز مشاوره فرصتي بسيار مناسب براي نوقلمان و علاقمندان گونه‌هاي مختلف ادبي فراهم مي‌كند تا با كمك و ياري پيشكسوتان و متخصصان قلم به دست گيرند و قدم در عرصه ادبيات دفاع مقدس بگذارند.

موضوعات نظرسنجي بنا به موقعيت و شرايط تغيير مي‌كند و نتايج حاصل از هر نظرسنجي در پايان پس از تحليل و بررسي هاي لازم جهت مشاهده مخاطبين منتشر مي‌شود.

اين صفحات به طور كامل در اختيار ناشران و پديدآورندگان بوده و كليه مطالب آن ( در چارچوب سياست‌هاي پايگاه ) توسط خود آنها تهيه و منتشر مي‌شود.

بايد توجه داشت كه اين صفحات با صفحاتي كه اختصاص به معرفي ناشران و پديدآورندگان دارد و مطالب آن توسط پايگاه تهيه و توليد مي‌شود، متفاوت است.

مطالب و اطلاعاتي كه در قالب محتواي ثابت جهت استفاده علاقمندان ارائه مي‌شود، مطالب آرشيوي است كه در بانك اطلاعات پايگاه قرار مي‌گيرد و تغييرات در آن صرفاً محدود به افزايش اطلاعات است. محتواي ثابت از بخش‌هاي ذيل تشكيل شده است:

اين اطلاعات شامل موارد ذيل است :

oتصوير جلد كتاب، مشخصات شناسنامه‌اي و سوابق انتشار اثر

در كتابخانه امكان دسترسي مخاطبين از طريق جستجو در نام پديدآورنده، گونه ادبي، نام ناشر، موضوع و سال انتشار فراهم است.

اين اطلاعات شامل موارد ذيل است :

اين اطلاعات شامل موارد ذيل است :

هم اكنون مراسم و برنامه‌هايي بصورت ثابت و دوره‌اي در حوزه ادبيات دفاع مقدس توسط نهادهاي خصوصي و دولتي برگزار مي‌شود. برخي از اين مراسم همچون «جشنواره انتخاب كتاب سال دفاع مقدس» از سابقه و قدمتي قابل توجه برخوردار است.

در اين قسمت براي هريك از اين برنامه‌ها كه حداقل داراي سه سال سابقه اجرا باشند جايگاهي درنظر گرفته شده است. و در اين جايگاه اطلاعات ذيل ارائه مي‌شود:

خدمات رايگان پايگاه تخصّصي ادبيات دفاع مقدس

براي نويسندگان و پديدآورندگان، ناشران و دست‌اندركاران، علاقمندان و مخاطبين

يكي از امتيازات و ويژگي‌هايي كه در اين پايگاه مد نظر قرار گرفته و اهتمام جدي بر انجام آن شده است، ارائه خدمات گوناگون به فعالان، دست‌اندركاران و كليه علاقمندان ادبيات دفاع مقدس بصورت رايگان است.

اهم خدماتي كه در اين پايگاه ارائه مي‌شود به شرح ذيل است: